Unikalny a realny. O użytkownikach w sieci

W analizach danych internetowych często spotykamy się z pojęciami Unikalnego Użytkownika i Realnego Użytkownika. Okazuje się jednak, że całkiem sporo osób ma trudności z rozróżnieniem tych dwóch terminów. Jakie czynniki i algorytmy bierze się pod uwagę przy obliczaniu liczby Unikalnych i Realnych Użytkowników?

W analizach danych internetowych często spotykamy się z pojęciami Unikalnego Użytkownika i Realnego Użytkownika. Okazje się jednak, że całkiem sporo osób ma trudności z rozróżnieniem tych dwóch terminów. Jakie czynniki i algorytmy bierze się pod uwagę przy obliczaniu liczby Unikalnych i Realnych Użytkowników?

Często w analizach danych internetowych mamy do czynienia z definicjami unikalnego (niepowtarzalnego) użytkownika i realnego użytkownika. Zrozumienie w jaki sposób wyliczane są te wskaźniki jest kluczowe, gdyż miary te stanowią punkt wyjścia do dalszych obliczeń i analiz w internecie. Niekiedy błędnie przyjmuje się, że pojęcia unikalnego użytkownika i realnego użytkownika można traktować zamiennie. Sposoby wyliczania tych mierników różnią się diametralnie.

Unikalny Użytkownik

Wskaźnik Unikalny Użytkownik ma nam odpowiedzieć na pytanie, ile w przybliżeniu różnych osób odwiedzało naszą witrynę w danym okresie. Jeżeli w pewnym dniu zanotowaliśmy 10 wizyt  i 5 unikalnych użytkowników znaczy to, że średnio każdy użytkownik był na naszej stronie 2 razy. Oczywiście mogła się też zdarzyć taka sytuacja, że 1 użytkownik odwiedził witrynę 6 razy, a pozostali tylko raz.

Unikalny użytkownik jest określany na podstawie identyfikatora pliku cookie umieszczonego przez serwer przeglądanej witryny w naszej przeglądarce. Wskaźnik ten mówi nam więc jedynie o cookies, a nie o użytkownikach. Niekiedy dla podkreślenia tego faktu używa się pojęcia unikalne cookie zamiast unikalny użytkownik. Liczba unikalnych użytkowników w danym okresie mówi nam więc ile razy różne cookies (różne identyfikatory id cookie) odwiedzało daną witrynę w określonym przedziale czasowym.

Trzeba pamiętać, że dane dotyczące unikalnych użytkowników mierzone w ten sposób są wysoce niereprezentatywne.  Unikalny użytkownik nie reprezentuje prawdziwej osoby, tylko przeglądarkę, w której umieszczony został określony plik cookie. Z tego powodu, jeżeli na przykład z jednego komputera korzysta wielu użytkowników, na witrynie będzie notowany zawsze jeden unikalny użytkownik. Jeśli dany użytkownik używa kliku komputerów i korzysta  z wielu przeglądarek, wtedy będzie on liczony jako wielu unikalnych użytkowników, a faktycznie jest to przecież jedna osoba.

Istnieje jeszcze szerokie zjawisko tzw. kasowalności cookies. Jeżeli wykasujemy pliki cookies z naszej przeglądarki, wtedy na odwiedzanej witrynie w danym okresie znów jesteśmy unikalnym użytkownikiem. Według badań Jupiter Research miesięcznie 40-50 % internautów kasuje pliki cookies.  O dużej skali tego zjawiska może świadczyć fakt, że w polskim internecie miesięcznie krąży ok. 100 mln cookies, przy populacji 19 mln internautów.  Trudno  więc określić na podstawie danych o unikalnych użytkownikach, ile realnych osób odwiedziło naszą witrynę. Pewne jest, że liczba ta jest o wiele niższa, niż wskazuje raport dot. niepowtarzalnych użytkowników.

Realny Użytkownik (Real User)

Z racji powyższych nieścisłości Polskie Badania Internetu (PBI) we współpracy z firmą Gemius wprowadziły autorską metodę obliczania liczby „prawdziwych” użytkowników (Real Users).

Aby obliczyć liczbę rzeczywistych odwiedzających danej witryny, w pierwszej kolejności szacowana jest liczba użytkowników, jaka odwiedziłaby witrynę gdyby nie występowało zjawisko kasowalności cookies. Uwzględnione są także inne zmienne, takie jak na przykład współkorzystanie wielu osób z jednego komputera.

Sposób obliczania Real Users wg PBI/Gemius

Do obliczenia liczby realnych służą poniższe miary:
OW – Liczba odsłon wygenerowana przez wszystkich użytkowników na danej witrynie
CD – Liczba cookies, które na pewno istniały w badanym okresie
OD – Liczba odsłon wygenerowana przez CD

Mając te dane obliczana jest liczba cookies występujących na witrynie, gdyby nie występowało zjawisko kasowalności cookies.
CW = (OW/ OD)*CD
W podobny sposób wyliczana jest liczba cookies zarejestrowanych na wszystkich badanych witrynach, gdyby nie występowało zjawisko kasowalności cookies -  CP.

Zasięg danej witryny obliczany jest ze wzoru:
ZW = CW/CP

Znając zasięg danej witryny (ZW) i populację internautów w danym okresie (P) (obecnie ok. 19 mln) obliczana jest liczba faktycznych użytkowników, którzy odwiedzili daną witrynę (Real Users).
UW = ZW*P

Liczba Real Users jest standardowym miernikiem obowiązującym w badaniach internetu w Polsce. Wskaźnik ten jest brany pod uwagę w największym i najważniejszym badaniu internetu wykonywanym w Polsce – Megapanelu.

Marcin Obrzut, Specjalista ds. SEM, SEMAHEAD Agencja SEM Grupy Interia.pl

Pobierz ebook "Ranking Agencji Marketingowych 2025 roku i ebook z poradami o promocji w sieci"