Lekarz, chemik i Batuta. Tak powstała polska Wikipedia

Największa internetowa encyklopedia nie zarabia na siebie, choć liczby użytkowników może jej pozazdrościć niejeden polski portal.

Wśród wszystkich 200 wersji językowych plasuje się w pierwszej piętnastce. Z tego możemy być dumni – polska Wikipedia to jedno z największych źródeł informacji, biorąc pod uwagę liczbę dodanych haseł na jednego mieszkańca Polski.


Jimmy Wales
fot. Wikipedia/MickStephenson/CC BY-SA 3.0Początki Wikipedii to rok 2000, kiedy to Jimmy Wales zakłada Nupedię – projekt uważany dziś za pierwowzór największej encyklopedii na świecie. Jego redakcją zajmował się Larry Sanger, finansowany był z zasobów firmy Bomis, należącej do Jimmiego Walesa. Nupedia istniała do 2003 roku, choć już na początku 2001 Wales otworzył właśnie Wikipedię, którą obecnie zarządza non-profit fundacja Wikimedia.

W tym samym roku powstaje polska edycja Wikipedii. Lekarz internista Krzysztof Jasiutowicz oraz fizyk Paweł Jochym postanawiają stworzyć projekt Polskiej Wolnej Encyklopedii Sieciowej.

Na początku 2002 roku zostaje przyłączona do anglojęzycznego projektu Wiki – od tamtej pory zasoby polskiej Wikipedii znajdują się na amerykańskie serwery fundacji Wikimedia, podobnie jak wszystkich innych wersji językowych.

Przeczytaj także: Wywiad z Jimmy Walesem na temat przyszłości Wikipedii

„Zaczynamy. Czy ja zwariowałem?” - te słowa miały paść po zainstalowaniu polskojęzycznego dodatku z ust Pawła Jochyma. Chwilę później połączył się z nim Krzysztof Jasiutowicz. Obaj trzy lata po uruchomieniu polskiej wersji Wikipedii otrzymali nagrodę Internetowego Człowieka Roku.

Pierwsze polskie hasło to "reguła Titiusa-Bodego". Zaledwie po trzech latach istnienia, Wikipedia miała o połowę większą objętość, niż 13-tomowa Encyklopedia PWN wydana w latach 60, choć miała jeszcze dwukrotnie mniej haseł.

Liczby nie mają znaczenia, ale jest się czym chwalić

Wraz ze wzrostem liczby artykułów - w czerwcu liczba haseł w języku polskim przekroczyła
poziom 900 tysięcy. Wikipedię odwiedza miesięcznie około 8,3 miliona użytkowników.

- Wiadomo, jest „wujek Google” i „ciotka Wikipedia”. Zasięg jest duży i nie ma wątpliwości, że Wikipedia jest w czołówce. Ale nie przykładamy wagi do liczb, Wikipedia to projekt non-profit, który nie zarabia na reklamach, więc też nie potrzebujemy szczegółowych danych – mówi Paweł Zienowicz, rzecznik Stowarzyszenia Wikimedia Polska.

Wikipedia nie notuje dużych spadków liczby użytkowników. Niższy ruch w ubiegłym roku notowała jedynie w wakacje, co jest zrozumiałe. Mimo zupełnego braku komercyjnego contentu, opierając się cały czas o zasadę non-profit, funkcjonuje doskonale w top 20 najpopularniejszych witryn w Megapanelu.

Pozostaje również najczęściej odwiedzaną witryną w kategorii Edukacja, wyprzedzając serwisy ze ściągami, pomocami naukowymi czy opracowaniami.

- W anglojęzycznej wersji Wikipedii jest około trzech milionów haseł. To trzy razy więcej, niż w Polsce – mówi Zienowicz. - Nasza społeczność różni się od anglojęzycznej. W Polsce na stałe Wikipedia ma wielu edytorów, są to fizycy, chmicy, jeden socjolog, prawnicy, nawet jeden prokurator. To ludzie, którzy na co dzień mają do czynienia z wiedzą. Z kolei anglojęzyczna Wikipedia jest edytowana przez zupełnie inną społeczność, tamtejsza wersja zawiera dużo więcej drobnych edycji, a twórców jest znacznie więcej.

Legenda Henryka Batuty

Wikipedii, mimo procedur dodawania i edytowania haseł, jak również późniejszej weryfikacji, zdarzają się wpadki. Do jednej z największych z naszego polskiego podwórka należy z pewnością Henryk Batuta. Między rokiem 2004 a 2006, a dokładnie przez 15 miesięcy, hasło z nazwiskiem „Batuta” funkcjonowało jako pełnoprawne, choć w całości zostało zmyślone.

Treść hasła: Henryk Batuta, właśc. Izaak Apfelbaum (ur. 1898 w Odessie, zm. 1947 pod Ustrzykami Górnymi) - polski komunista, działacz międzynarodowego ruchu robotniczego. Uczestnik wojny domowej w Rosji, po powrocie do kraju członek Komunistycznej Partii Polski. Na mocy partyjnych wyroków organizował zabójstwa tajnych współpracowników policji politycznej, których wykonawcą był m.in. Wacław Komar. Sprawa ta wyszła na jaw dopiero w latach 50. W latach 1934-1935 więzień Berezy Kartuskiej, później na emigracji. Uczestnik wojny domowej w Hiszpanii. W czasie II wojny światowej w ZSRR, od 1943 członek Związku Patriotów Polskich, major Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Zginął w 1947 pod Ustrzykami Górnymi w starciu z UPA. Jego osobie poświęcona jest ulica w Warszawie (Służew nad Dolinką). Po 1989 r. pojawiały się liczne głosy, by zmienić jej nazwę, jednak do zmiany nie doszło.

Autorzy hasła dopisywali również do innych haseł w Wikipedii nazwisko Batuty, co więcej – fikcyjna postać pojawiała się również poza Wikipedią. Mistyfikacja została jednak odkryta, gdy w 2006 roku jeden z historyków poddał w wątpliwość istnieje Henryka Batuty.

- Artykuł o Henryku Batucie utrzymał się tak długo, ponieważ był bardzo przekonujący. Były jego zdjęcia, zdjęcia ulicy Batuty, wszystko zrobione mistrzowsko, tak żeby inni się nabrali. I nabraliśmy się. Ale takie rzeczy mogą się zdarzyć, zdarzają się zresztą również w tradycyjnych encyklopediach – mówił Jimmy Wales w wywiadzie dla Dziennika w 2006 roku.

Wikiekspedycja, czyli pisanie hasła w praktyce

Polskie Stowarzyszenie Wikimedia skupia obecnie około 100 członków. Ale wikipedystów, aktywnych, jest o wiele więcej. Stale encyklopedię redaguje ponad 300 osób, inni użytkownicy dodają hasła sporadycznie. W ramach stowarzyszenia organizowane są jednak projekty umożliwiające i ułatwiające powstawanie nowych haseł.


Paweł Jochym
fot. Wikipedia/Przykuta/CC BY-SA 3.0- Z najciekawszych akcji naszego stowarzyszenia mogę wymienić między innymi Wikigranty. To możliwość zdobycia niedużych, ale wystarczających funduszy. Pozwalają na kupienie książek przydatnych do napisania artykułu, czy biletów na wydarzenia, lub też sprzętu na przykład fotograficznego, skanerów – wylicza Zienowicz. - Ta akcja zbierania funduszy spodobała się również za granicą. Podobne są organizowane w innych wersjach językowych.

Poza zbiórką pieniędzy, osoby ze stowarzyszenia wyjeżdżają również na tak zwane Wikiekspedycje. To nieregularne wyjazdy, które umożliwiają powiększyć zasoby encyklopedii – o nowe zdjęcia czy informacje o zabytkach.

- Wolontariusze jadą na przykład w mało poznany region Polski, mniej więcej na dwa tygodnie, miesiąc. Fotografują wszystkie charakterystyczne miejsca dla danego regionu. Krzyże na rozdrożach, stacje kolejowe, pomniki, pola – mówi Paweł Zienowicz. - Zbiera się grupa osób, opracowują plan takiej ekspedycji, rozmawiają z urzędnikami, zdobywają informacje. Mają później, dzięki temu, materiał na stworzenie nowych haseł w Wikipedii, lub uzupełnienie już istniejących.

Pobierz ebook "Social media marketing dla firm i agencje się w nim specjalizujące"