Światowy Dzień Konsumenta. Czy znamy prawa, jakie przysługują nam w internecie?

Znać, znamy, ale z ich stosowaniem wciąż jest różnie.

Z Barometru Providenta, przeprowadzonego z okazji Światowego Dnia Konsumenta, wynika, że co czwarty Polak nie robi nic, wiedząc, że umowa, którą podpisał, narusza jego interesy, a 22 proc. osób przyznaje, że zdarza im się podpisać umowę, mimo że jest dla nich niezrozumiała... A jak to wygląda w interencie? Czy RODO zmieniło podejście do "klikania bez czytania"? Zapytaliśmy o to dr Jolantę Tkaczyk, ekspertkę w dziedzinie marketingu i zachowań konsumenckich z Akademii Leona Koźmińskiego. 

Czy konsumenci znają swoje prawa i umieją z nich korzystać?

Jolanta Tkaczyk uważa, że - mimo iż wprowadzenie RODO zwiększyło świadomość praw, jakie przysługują nam w zakresie ochrony danych - to z ich stosowaniem w praktyce wciąż są problemy. 79 proc. konsumentów wie, że przysługuje im możliwość dostępu do danych, rezygnacji z otrzymywania informacji marketingowych i prawa do bycia wykreślonym z istniejących baz. To jednak nie sprawia, że chętniej czytamy zapisy zawarte np. w polityce prywatności. Ciągle często akceptujemy je bez czytania (32 proc.).

Ponad połowa konsumentów w UE w badaniu Deloitte stwierdziła, że RODO nie miało żadnego lub minimalny wpływ na postrzeganie przez nich organizacji przetwarzających ich dane. Należy oczywiście zwrócić uwagę, iż świadomość konsumentów na temat ich praw zwiększa się z roku na rok, ale często niestety w realnej sytuacji konsumenci nie potrafią z tych praw skorzystać. Ochrona danych osobowych przy okazji wprowadzenia regulacji RODO została nagłośniona nawet chociażby przez dość humorystyczne przypadki jej wdrażania. Ciągle jednak konsumenci mają problem z podstawową wiedzą z zakresu praw konsumenta jak rozróżnienie rękojmi od gwarancji, czy też wiedzą, kiedy i na jakich warunkach można wypowiedzieć umową kredytową.

- Jolanta Tkaczyk, w dziedzinie marketingu i zachowań konsumenckich z Akademii Leona Koźmińskiego.

Czy RODO pozytywnie wpłynęło rynek? 

Wprowadzenie RODO poprzedziła panika przedsiębiorców, przerażonych wysokością kar, jakie mogą ich spotkać za naruszenia. W uspokojeniu nastrojów nie pomagały ogólne zapisy rozporządzenia, które wiele kwestii pozostawiały samym przedsiębiorcom. Klienci w tym samym czasie zostali jednak uświadomieni, że ich dane należą do nich i - jeśli zewnętrzny podmiot chce na nich zarabiać - musi mieć naszą zgodę. 

Według badań Deloitte ze stycznia 2019 roku 58 proc. ankietowanych konsumentów z krajów UE deklaruje teraz większą ostrożność przy udostępnianiu swoich danych osobowych w Internecie niż w okresie przed RODO. Zaś 48 proc. organizacji zainwestowało znaczne środki, aby zapewnić zgodność z przepisami. Zdecydowanie zwiększyła się zatem wiedza zarówno konsumentów, jak i przedsiębiorców na temat znaczenia ochrony danych osobowych.

RODO nie takie straszne... 

Wprowadzenie RODO, a głównie widmo ogromnych kar, z jakimi wiążą się teraz naruszenia, przerażało przedsiębiorców, ale - tak samo jak rozszerzenie praw konsumentów internetowych w 2015 roku, nie okazało się żadnym trzęsieniem ziemi. Przeciwnie - wielu przedstawicieli firm zajmujących się np. e-mail marketingiem twierdzi, że jego wprowadzenie pozytywnie przełożyło się na biznes. Owszem, część osób zdało sobie sprawę z tego, jak wiele podmiotów przetwarza ich dane i wycofało swoje zgody, ale to sprawiło, że w bazach zostały jedynie wartościowe adresy e-mail.

- Z jednej strony ludzie mogą lepiej dysponować swoimi danymi, z drugiej firmy pozbyły się adresatów, którzy i tak nie otwierali ich wiadomości lub, co gorsza, zgłaszali je do spamu - mówił w interaktywnie.com Szymon Dyrlaga, content designer z Freshmaila. 

- Zwiększanie ochrony praw konsumentów, nawet jeśli oznacza znaczne inwestycje, jak chociażby stało się to przy RODO, czy wcześniej przy wydłużeniu terminu zwrotu towaru, jest generalnie dobre dla biznesu. Przede wszystkim powoduje zwiększanie zaufania i tym samym przełamywanie oporów klientów związanych z zakupami w Internecie. Zmiana prawa dała dodatkowy impuls do rozwoju e-commerce - podsumowuje Jolanta Tkaczyk. 

 

Pobierz ebook "Social media marketing dla firm i agencje się w nim specjalizujące"