W maju wyczerpie się pula adresów IPv4

Dziś na Ziemi jest ponad 7 mld ludzi. Twórcy formatu IPv4 nie wiedzieli, że każdy z nas będzie potrzebował własnej domeny.

Cztery miliardy, a dokładnie 4 294 967 296, obsługuje leciwy już format Internet Protocol version 4. Ta liczba wynika ze specyfiki adresów budowanych przez system, to szereg czterech liczb od 0 do 255 oddzielonych kropkami - czyli na przykład 255.15.15.24. IPv4 pozwala więc na stworzenie zawrotnej kiedyś liczby 256 do potęgi 4 (lub 2 do potęgi 32) kombinacji.

W ten sposób zapisany jest każdy adres w internecie. Dlaczego jednak w okienku przeglądarki wpisujemy na przykład frazę Interaktywnie.com lub Google.pl, a nie dziwny szereg czterech liczb? To ludzki wymiar internetu i przede wszystkim zasługa protokołu Domain Name System.

Usługa zapewnia zamianę adresów znanych internautom na adresy zrozumiałe dla urządzeń tworzących sieć komputerową. Dzięki temu, nazwa mnemoniczna, czyli właśnie na przykład Interaktywnie.com, może zostać zamieniona na adres IP.

Ten jest dostarczany każdemu internaucie za pośrednictwem dostawcy internetu, czyli internet service providera. ISP przydziela adresy IP statyczne lub dynamicznie. Różnica polega na tym, że w przypadku dynamicznego przydzielenia, internauta lub domena dostaje adres z większej puli, jednak jedynie na jakiś czas.

W czwórce robi się już ciasno

Popyt na adresy IP jest na tyle ogromny, że liczba nieprzydzielonych adresów drastycznie maleje.

Pobierz pełny raport Domeny i hosting [PDF]

Ich koniec na przełomie 2010 i 2011 roku ogłosiły media. Pojawiło się wtedy wiele obaw, w jaki sposób zareagują internauci, a przede wszystkim twórcy internetu. Firmy stojące za infrastrukturą globalnej sieci przygotowały rozwiązania przejściowe, ale zaleceniem była migracja do protokołu, który zaprojektowano już w latach dziewięćdziesiątych XX wieku widząc, w jak szybkim tempie wyczerpuje się pula adresów IPv4.

Na alarm wciąż biją też eksperci. IANA (Internet Assigned Numbers Authority), międzynarodowa organizacja przydzielająca adresy IP, rozdała ostatnie dostępne zasoby IPv4 w lutym 2011 roku, a całkowite wyczerpanie puli adresów IPv4 w Europie nastąpi nie później niż w maju 2012 roku. Pomimo tego, jedynie 0,4 procent stron www jest dostępnych w nowym protokole, a pakiety IPv6 stanowią jedynie 0,3 procent ruchu w internecie. Dlatego zapotrzebowanie na IPv6 jest ogromne. Możliwości nowego formatu biją bowiem na głowę "czwórkę".

Prawdziwe liczby dopiero się zaczynają

W "szóstce" adres IP jest zapisany w 128-bitowej liczbie. W przypadku starszego brata, ta liczba była 32-bitowa. W dodatku, adres może identyfikować kilka różnych interfejsów. Ich widoczność lub też zakres adresu jest ograniczony przez odpowiedni prefiks zapisany w nazwie. Czwórka tej opcji nie miała.

Adres w nowym formacie to najczęściej szereg ośmiu 16-bitowych liczb oddzielonych dwukropkami. Adresy IPv6 mieszczą się w zakresie od 0000:0000:0000:0000:0000:0000:0000:0000 do ffff:ffff:ffff:ffff:ffff:ffff:ffff:ffff. Co ważne, serwer zapisuje je w systemie szesnastkowym, a nie jak to jest w przypadku starszej "czwórki", w normalnym systemie dziesiętnym, stąd też dziwne znaki w szeregu. Dla wyjaśnienia, ffff po zamianie z systemu szesnastkowego na dziesiętny, da liczbę 65 535, czyli dokładnie 2 do potęgi 16.

To znacznie większa liczba niż ta w przypadku bloku z IPv4. Jeśli więc przeliczyć możliwe kombinacje w "szóstce", otrzymamy w przybliżeniu zawrotną liczbę 340 282 366 920 938 000 000 000 000 000 000 000 000 (340 sekstylionów) adresów. Czyli dokładnie 79 228 162 514 264 337 593 543 950 336 razy więcej niż w IPv4.

Pobierz pełny raport Domeny i hosting [PDF]

Na jak długo starczy nowy format? Liczba ta wydaje się być nieprawdopodobnie wielka i ciężko sobie wyobrazić, by pula adresów kiedyś się skończyła. Jednak autorzy IPv4 30 lat temu mieli zapewne podobne zdanie o ich formacie. Póki co, każdy mieszkaniec globu może założyć sobie około 48 611 766 702 991 200 000 000 000 000 adresów. Muszą się jednak śpieszyć, bowiem ponoć 15 procent z nich jest już zarezerwowana.

Świat przechodzi, ale powoli

Do pełnego wykorzystania standardu IPv6 potrzebne jest połączenie, które będzie w stanie wykorzystać ten protokół. Natywne łącze nie jest w Polsce jeszcze rozpowszechnione na szeroką skalę, oferują je jedynie pionierzy na rynku. Posiadają je też niektóre sieci akademickie i zaawansowane "pajęczyny" firmowe. Jednak z czasem protokół IPv6 musi stać się standardem w internecie. W testach kompatybilności z "szóstką" regularnie biorą udział największe serwisy, takie jak Facebook, Google i Yahoo!

Protokół IPv6 przyczyni się więc do ułatwień konfiguracji sieci, z jakich będą mogli korzystać administratorzy, ale przede wszystkim użytkownicy. Każdemu urządzeniu łączącemu się z siecią zostanie też przypisany własny adres IP, co ułatwi zdalne łączenie się z danym komputerem. W efekcie przyczyni się to do zwiększenia liczby akcesoriów lub sprzętów domowych, które będą się łączyły z internetem w trakcie pracy, czyli na przykład lodówka lub samochód.

Te zapały studzą jednak eksperci. - Wprowadzenie IPv6 dla właścicieli stron www to nie tylko udostępnienie nowego adresu IP przez usługodawcę hostingowego. Trzeba również dokonać oceny aplikacji pod kątem poprawnej obsługi nowego protokołu, chociażby nowej formy adresów - tłumaczy w serwisie Interaktywnie.com Grzegorz Barcicki, dyrektor do spraw IT w Home.pl. - Mam tu na myśli wszelkiego rodzaju specyficzne ustawienia czy też zachowania serwisów bazujace na zródłowym, bądź docelowym adresie IP. W przypadku niekompatybilności, w najgorszym wypadku strona www może być wyświetlana nieprawidłowo.

Włączą się 6 czerwca

Przygotowania do przejścia na nowy format trwają, bowiem do wielkiego startu zostało już niewiele czasu. Internet Society i największe firmy bazujące na internecie ustaliły datę włączenia protokołu na całym świecie na 6 czerwca 2012 roku. Organizacja włączyła już na dzień nową sieć w zeszłym roku, a w testach wzięło ponad 400 różnych firm i organizacji. Tym razem Internet Society nie wyłączy protokołu.

W staraniach o wprowadzenie IPv6 bierze udział też Urząd Komunikacji Elektronicznej. W celu przyspieszenia procesu wdrażania protokołu IP w wersji 6, zdaniem Prezesa UKE:

• środowisko dostawców usługi dostępu do internetu powinno podjąć działania zmierzające do zapewnienia wszystkim obecnym i przyszłym użytkownikom możliwości dostępu do sieci z wykorzystaniem protokołu IPv6 najpóźniej z początkiem czerwca 2012 roku. Zdaniem Prezesa UKE dostęp do sieci z wykorzystaniem protokołu IPv6 powinien być elementem standardowej usługi oferowanej każdemu nowemu i obecnemu klientowi;
• środowisko dostawców usług, serwisów oraz treści w internecie powinno podjąć niezwłoczne działania zmierzające do tego, aby oferowane usługi (w tym m.in. serwisy bankowe, aukcyjne, aplikacje SaaS, usługi hostingowe, DNS) i treści (w tym serwisy informacyjne oraz portale społecznościowe) były dostępne dla użytkowników internetu zarówno z wykorzystaniem protokołu IPv4 jak i protokołu IPv6 nie później niż z początkiem czerwca 2012 roku.

Prezes UKE liczy, że koszty wdrożenia protokołu IPv6 przez dostawców internetu oraz dostawców treści i usług nie będą przerzucane na klientów końcowych w postaci wyższej opłaty za usługę. Urząd nie ma jednak skutecznych narzędzi, żeby kontrolować cały proces wprowadzania "szóstki". W oficjalnym oświadczeniu czytamy jednak, że prezes widzi możliwość podjęcia niezbędnych kroków regulacyjnych.

W ramach implementacji do polskiego prawodawstwa zapisów art. 22 ust. 3 Dyrektywy 2002/22/WE z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników o brzmieniu "Aby zapobiec pogorszeniu się jakości usług oraz utrudnień lub spowolnień ruchu w sieciach, państwa członkowskie zapewniają, aby krajowe organy regulacyjne mogły nałożyć na przedsiębiorstwo lub przedsiębiorstwa udostępniające publiczne sieci łączności minimalne wymogi w zakresie jakości usług" możliwe jest nałożenie na przedsiębiorców obowiązku zapewnienia użytkownikom korzystającym z dostępu do publicznego Internetu:

• publicznego adresu IP w wersji 6 z dniem 1 czerwca 2012 roku dla dostępu stacjonarnego oraz
• publicznego adresu IP w wersji 6 z dniem 1 stycznia 2013 roku dla dostępu mobilnego.

Dostawcy internetu oraz usług internetowych są też proszeni o przekazywanie do urzędu wszelkich informacji o pełnym wdrożeniu protokołu IPv6. Prezes UKE zachęca ponadto przedstawicieli administracji do wzbogacania posiadanych już serwisów internetowych o protokół IPv6.

Pobierz ebook "Social media marketing dla firm i agencje się w nim specjalizujące"