Kino vs. internet, czyli jak wyprodukować wideo na YouTube?

Film przeznaczony na YouTube jest tani, dynamiczny i... prawdziwy, a to wymaga planu.

O tym, jak produkować treści przeznaczone specjalnie na YouTube pisze Paweł Jóźwik, który zajmuje się produkcją filmową w sieci partnerskiej TalentMedia.

Tydzień przed moją pierwszą realizacją na YouTube skończyłem pracę przy produkcji kinowego filmu fabularnego. Wyobraź sobie tę ilość sprzętu i ekipy realizacyjnej - jak wygląda plan filmowy doskonale wiemy m.in… z filmów.

Chwilę po zakończeniu zdjęć, znalazłem się na planie produkcji wideo na YouTube. Z dwiema lustrzankami i trzema osobami w ekipie – z czego pierwsza to aktor i montażysta w jednym, a druga to reżyser, scenograf, operator, oświetlacz... i pewnie kilka innych funkcji można byłoby jeszcze wymienić. Film kinowy zobaczyło pięć tysięcy osób. Ten na YouTubie sto pięćdziesiąt tysięcy.

Czym różnią się te dwa światy i jak powinna wyglądać dobra produkcja filmu na YouTube?

1. Nie kieruj się stereotypami

Filmowiec mógłby skomentować, że "na YouTube są treści słabszej jakości, przede wszystkim rozrywkowe i trafiające do mas", a youtuber zripostować, że "na tej platformie ma wolność wypowiedzi, tworzy na swoich zasadach, a zasięg jego filmów potrafi być większy niż telewizji śniadaniowej". Rzecz w tym, że nie powinno się bezpośrednio porównywać tych dwóch światów.

Każdy z nich cechuje specyficzny język, różni je zasięg, rozmach produkcji i oczywiście - sposób dystrybucji. Obie formy mogą być bardzo jakościowe, jak i niszowe czy niskogatunkowe.

2. Podglądaj znanych youtuberów...

Wyobraź sobie, że siedzisz przed ekranem komputera, YouTube sugeruje film, który Twój ulubiony twórca przed godziną wrzucił na platformę. Oglądasz. Youtuber, który jednocześnie jest operatorem, opowiada, o tym, dokąd idzie. Zmierza akurat do marketu, by kupić batonik, którego producent płaci mu za lokowanie produktu. Trzyma kamerę, opowiada śmieszne historie, uśmiecha się. Widzimy kilka ujęć miasta z pozycji drona, spożywanie batonika, zaproszenie do subskrypcji. Koniec. Prosty, piętnastominutowy film. Oglądalność? Ogromna i pochodząca od oddanej, zaangażowanej publiczności. Nieco ambitniejszy przykład, wymagający więcej wyobraźni i organizacji planu zdjęciowego.

Film przystojnego dwudziestopięciolatka o wdzięcznym tytule „Jak poderwać dziewczynę, nie będąc youtuberem?”. Trzy lokacje, prosta inscenizacja, trzy piękne dwudziestolatki starające się odgrywać zapisane w scenariusze role i “ON”. YouTuber, który wymyślił scenariusz, napisał dialogi, zadzwonił do koleżanek, wypożyczył sprzęt i nauczył kolegę obsługi lustrzanki.

Film, który opiera się na kilku śmiesznych scenkach (ich kolejność właściwie nie ma znaczenia) trwa dwanaście minut. Pięćset tysięcy wyświetleń. Jak widzisz, produkcja filmu na YouTube nie musi być skomplikowana. Youtuber jednak często musi pełnić kilka funkcji - być aktorem, operatorem, montażystą i autorem scenariusza. Do tego wszystkiego tworzy to, co najistotniejsze  - pomysł na film. 

3. ... wyciągaj wnioski i zauważaj reguły

Szybki montaż, jumpcaty (cięcia montażowe wywołujące wrażenie przeskoku, zaburzające ciągłość akcji), prostsze ustawienie lub mniejsza liczba kamer niż w kinowej produkcji i dramaturgicznie historie to niektóre wyróżniki, dotyczące materiałów na YouTube. Zdarzają się też przegadane sceny, często niepotrzebne ujęcia, gorsze lub lepsze aktorstwo, zastane obiekty grające, brak kompozycji koloru, płaskie światło, gorszej jakości dźwięk. To wszystko rekompensuje jednak bezpośredni kontakt z widzem (“Subskrybujcie!”), dynamika akcji, cięte dialogi, konkretny przekaz. Czerp z charakterystycznego języka, który wypracowali youtuberzy i miksuj go z autorskimi pomysłami! 

4. Nie naśladuj twórców kinowych

Nie znajdziesz na YouTube szeregu zabiegów filmowych stosowanych w profesjonalnych produkcjach filmów pełnometrażowych. Rzadko stosuje się duże zbliżenia. Emocje bohatera prezentowane są w średnim planie, a detale pokazywane są w szerszym niż zgodnie z definicją kinową, planie. To akurat mnie dziwi, bo kamera i na dużym i na małym ekranie kocha detal. Kompozycja koloru i ruch kamery? Po co nad tym myśleć. Wtedy produkcja trwałaby bardzo długo i nie byłaby tak słodko lekkomyślna. Film ma być tani w produkcji. To, co w ogóle nie boli, to aktorstwo. Występujący przed kamerą bohaterowie dalecy są metody Stanisławskiego, ale widzowie to absolutnie kupują. Oni nie udają, że są wielkimi aktorami. To pewna konwencja, pewna prawda.

5. Zadbaj o dobry scenariusz...

To, co twórca, z nieporównywalnie mniejszym budżetem może zrobić, aby jego filmy były bardziej atrakcyjne, to dbałość o scenariusz. Dobry scenariusz, którego preprodukcja trwa miesiącami, a nie tydzień, może być nagrany nawet kalkulatorem, ale i tak będzie nosił znamiona dzieła. Oprócz scenariusza, bardzo ważne jest dobre światło. Co to znaczy? Złota zasada brzmi: “sto razy lepsze jest zastane, naturalne światło, niż lampa ustawiona za kamerą, świecąca prosto w twarz”. Proszę - tak nie róbcie! 

ZOBACZ NAJPOPULARNIEJSZE FILMY NA YOUTUBE W 2018 ROKU
[YOUTUBE REWIND 2018]

6. ... i prewizualizację 

W jednym z offowych kin nowym tytułem na afiszach jest film „Oni” Paolo Sorrentino. Wchodzę do sali i zaczyna się rollercoaster emocji. Od śmiechu, przez złość, po smutek i zachwyt. Jakimi środkami zostaje to osiągnięte? Nienaganne kadry, światło dopracowane w detalach, świetna muzyka, wybitna charakteryzacja i liga mistrzów aktorstwa. To wszystko sprawia, że film staje się prawdziwym dziełem sztuki. “Oni” opowiadany jest spokojnie pracującą kamerą. Żadnych zbędnych ruchów. Jeśli kamera się rusza to znaczy, że reżyser chce nam coś powiedzieć. Zbliżenia, dzięki którym zaglądamy aktorom głęboko w oczy i możemy dostrzec w nich prawdziwe postacie. Urzekający dźwięk i montaż pod muzykę. To nie urodziło się w postprodukcji. Wszystkie te zabiegi musiały być wymyślone już na etapie preprodukcji, a na planie solidnie zrealizowane. Bez żadnych ustępstw. Sorrentino pokazuje z bliska historię prawdziwą, ale odegraną przez aktorów.

6. Montuj "youtubowo"

Szalenie imponująca u twórców youtubowych jest odwaga w montażu. Wynika ona pewnie z braku akademickiego doświadczenia w montowaniu filmów, ale dzięki niej narodził się pewien specyficzny język mówienia, który zmienia odbiór wideo przez całe pokolenia odbiorców, szczególnie pokolenia Z i Y.

7. Bądź autentyczny 

Żyjemy w czasach, w których liczy się prawda. Ludzie chcą oglądać, czytać i słuchać rzeczy wiarygodnych (wiarygodnych dla nich - to znaczy bliskich i takich, z którymi mogą się utożsamiać). W kinie prawda jest mile widziana. Na YouTube jest obowiązkowa. Twórca za fałsz jest karany hejtem. Co, jeśli twórca nagle zacznie robić filmy ubrane w kadry jak dzieło Sorrentino? Przestanie być wiarygodny, bo materiał przestanie wyglądać “jakby on sam go uszył”.

8. Zaufaj twórcy 

Z tego płynie najważniejsza nauka dla marek współpracujących z influencerami. Twórca musi mieć szansę na pokazanie produktu czy komunikatu marki w swoim języku. Tylko w ten sposób przekaz będzie autentyczny i ma szansę trafić do jego odbiorców. Nawet kosztem packshotu, na którym tak zależy klientowi!

Publiczność kocha prawdę, nawet jeśli ma się jej doszukiwać w różnych przenośniach. Każdy z artystów ma inny sposób na pokazywanie świata. Każdy z nich ma swoje miejsce. Pojęcie “artysta” dotyczy świata zarówno filmowego, jak i tego na YouTube. Jednakże wspólnych mianowników tych dwóch światów jest raczej niewiele, dlatego mam nadzieję, że żaden z youtuberów nigdy nie pomyśli o dystrybucji w kinie, a żaden z producentów filmowych o dystrybucji na YouTube. To kończy się porażką. W obu przypadkach.  

Pobierz ebook "Social media marketing dla firm i agencje się w nim specjalizujące"