E-administracja w Polsce. Obywatele gotowi na zmiany, urzędy mniej

Najbardziej pożądanym sposobem załatwiania spraw urzędowych przez Polaków jest internet. W praktyce ciągle najczęściej konieczna jest wizyta w urzędzie, ale grupa e-petentów dynamicznie rośnie. Pod względem wykorzystania internetu do komunikacji z urzędami podziały ze względu na wiek, płeć czy miejsce zamieszkania tracą na znaczeniu - takie wnioski można wysnuć z tegorocznej edycji badania Autopay Research “Jak załatwiamy sprawy urzędowe”.

Rejestracja samochodu, opłacenie lokalnych podatków, wniosek o wydanie dowodu osobistego - większość z nas najchętniej załatwiałaby te i inne sprawy urzędowe zdalnie, przez internet. Tak zadeklarowało 56 proc. respondentów i respondentek badania. Jednocześnie jednak prawie czterech na dziesięciu badanych (39 proc.) wybrałoby wizytę w urzędzie. Na telefon, jako na preferowany sposób załatwiania spraw urzędowych, wskazało jedynie 5 proc. ankietowanych.

Preferencje te nie różnią się specjalnie ze względu na płeć badanych, ich miejsce zamieszkania czy wiek. Wybór internetu jako najbardziej pożądanego kanału komunikacji z urzędem oscyluje wokół 56 proc. wskazań wśród kobiet i mężczyzn, mieszkańców wsi, małych i dużych miast, osób do 45. roku życia i osób starszych. Różnice w odpowiedziach nie przekraczają 4 punktów procentowych.

Deklaracje a rzeczywistość

Chociaż gotowość Polaków i Polek do korzystania z internetu w komunikacji z administracją jest wysoka, w rzeczywistości swoje sprawy załatwiamy zwykle odwiedzając urzędy. Robi tak ciągle 60 proc. petentów i petentek. Nieco ponad jedna trzecia mężczyzn (34 proc.) korzystała z internetu (kiedy było to możliwe). Wśród kobiet odsetek ten był jeszcze niższy (29 proc.). Za to kobiety częściej niż mężczyźni korzystały z telefonu - 11 proc. wskazań, w porównaniu do 6 proc. w przypadku mężczyzn.

Co ciekawe, grupa e-petentów bardzo dynamicznie rośnie. Jeszcze rok temu była o połowę mniejsza - w ubiegłym roku 16 proc. Polaków i Polek załatwiało sprawy urzędowe przez internet. Dwa lata temu robiło tak zaledwie 12 proc. badanych.

W odpowiedziach na pytania o rzeczywisty sposób załatwiania spraw urzędowych ujawniają się pewne różnice ze względu na demografię respondentów, w szczególności ze względu na miejsce zamieszkania. Im większe miasto, tym częściej korzystamy z internetu - zadeklarowało tak 40 proc. respondentów i respondentów, w porównaniu do 30 proc. w małych miastach i 27 proc. na wsiach.

Polacy gotowi, urzędy mniej

- W ciągu ostatnich kilku lat internet niesamowicie się upowszechnił i zdemokratyzował, również jako narzędzie komunikacji z urzędami i załatwiania wszelkiego rodzaju spraw. Trochę z przyzwyczajenia zakładamy, że z technologii internetowych najchętniej będą korzystały osoby młodsze, wykształcone i częściej mieszkające w większych ośrodkach miejskich. Założenie to jest jednak dawno nieaktualne. Dostęp do internetu jest dziś powszechny, podobnie jak kompetencje i chęć korzystania z niego. Ograniczeniem jest natomiast dostępność internetowych usług po stronie urzędów - zwykle te obsługujące większe ośrodki miejskie są lepiej zinformatyzowane - komentuje Marcin Jank z Blue Media.

Przykładem usług pomagających w załatwieniu spraw urzędowych są płatności Online Blue Media, z których korzystają m.in. mieszkańcy Warszawy, Gdańska czy Sopotu. Dzięki systemowi mogą oni opłacić przez internet opłaty skarbowe, np. za rejestrację pojazdów.