Rynek podróbek. W Unii Europejskiej straty sięgają 261 mld zł rocznie

Z powodu sprzedaży podróbek wszelkiego rodzaju w Polsce szacuje się, że straty każdego roku sięgają 9,5 mld złotych i dotyczą 11 sektorów gospodarki. To 10% całkowitej sprzedaży. W całej Unii ten odsetek sięga 7,4%. To dane szacunkowe Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO).

Z powodu sprzedaży podróbek wszelkiego rodzaju w Polsce szacuje się, że straty każdego roku sięgają 9,5 mld złotych i dotyczą 11 sektorów gospodarki. To 10% całkowitej sprzedaży. W całej Unii ten odsetek sięga 7,4%. To dane szacunkowe Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO).


Przez pięć lat (od 2012 do 2016 r.) EUIPO śledził gospodarcze skutki podrabiania w 11 kluczowych sektorach gospodarki w UE, o których wiadomo, że są narażone na naruszenia praw własności intelektualnej. 11 poszkodowanych sektorów objętych analizą to: kosmetyki i higiena osobista, odzież, obuwie i akcesoria, artykuły sportowe, zabawki i gry, biżuteria i zegarki, torebki i bagaż, nagrania muzyczne, napoje spirytusowe i wina, produkty farmaceutyczne, pestycydy i smartfony.

Największe straty odnotowuje się w następujących sektorach:

kosmetyki i higiena osobista,

• odzież,
• obuwie i akcesoria,
• artykuły sportowe,
• zabawki i gry,
• biżuteria i zegarki, t
• orebki i bagaż,
• nagrania muzyczne,
• napoje spirytusowe i wina,
• produkty farmaceutyczne,
• pestycydy
• i smartfony.

Biorąc pod uwagę, iż producenci działający zgodnie z prawem produkują mniej, niż miałoby, to miejsce w przypadku nieistnienia podrabiania, przez co zatrudniają mniej pracowników, w analizie oszacowano, że w sektorach tych w całej UE bezpośrednio tracimy nawet 468 000 miejsc pracy.

Piractwo w Polsce

W Polsce roczne straty spowodowane podrabianiem i piractwem szacuje się na 9,5 mld złotych, co stanowi 10% sprzedaży w 11 sektorach.

Zgodnie z analizą, w ujęciu ogólnym całkowita wartość sprzedaży utraconej w Polsce odpowiada kwocie 252 złotych na obywatela polskiego rocznie.

Jest to druga sektorowa ocena skutków gospodarczych zjawiska podrabiania i piractwa w kluczowych sektorach gospodarki, o których wiadomo, że są narażone na naruszenie praw własności intelektualnej, przeprowadzona przez EUIPO.

W badaniu oszacowano, że od czasu pierwszej analizy z 2018 r. wielkość utraconej sprzedaży spadła na poziomie UE we wszystkich badanych sektorach, z wyjątkiem dwóch: odzieży, akcesoriów i obuwia oraz kosmetyków i higieny osobistej.

Podróbki butów i odzieży

Sektor odzieży, obuwia i akcesoriów jest największy spośród wszystkich analizowanych sektorów pod względem wielkości sprzedaży i zatrudnienia. Według danych szacunkowych w całej UE w sektorze tym odnotowano straty w sprzedaży wynoszące około 123 mld złotych rocznie, czyli 9,7% całkowitej sprzedaży.
W Polsce straty w sprzedaży z powodu podrabiania w sektorze odzieżowym, obuwniczym i akcesoriów szacuje się na około 2,5 mld złotych rocznie, czyli około 10,6% całego sektora.

Podróbki kosmetyków

Według raportu obecność podrabianych towarów na rynku prowadzi do strat sięgających około 30 mld złotych rocznie w sektorze produktów kosmetycznych i higieny osobistej w UE. Stanowi to 10,6% całkowitej sprzedaży w tym sektorze.
W Polsce szacowane straty w sektorze produktów kosmetycznych i higieny osobistej to 1,4 mld złotych, co stanowi 14,1% całkowitej sprzedaży w tym sektorze.
Christian Archambeau, dyrektor wykonawczy EUIPO, powiedział:

Ze względu na wysoką wartość powiązaną z prawami własności intelektualnej naruszanie tych praw stanowi dochodową działalność przestępczą, co pociąga za sobą znaczne koszty ponoszone przez właścicieli praw i całą gospodarkę.

 

W ramach badania prowadzonego we współpracy z Europejskim Urzędem Patentowym (EPO) EUIPO stwierdził, że łączny wkład wnoszony do gospodarki UE przez sektory intensywnie korzystające z praw własności intelektualnej sięga w przybliżeniu 42% PKB (5,7 biliona euro) i 28% zatrudnienia (plus dodatkowe 10% w wyniku zatrudnienia pośredniego w sektorach niekorzystających intensywnie z praw własności intelektualnej). W sektorach tych generowane są ponadto nadwyżki handlowe w wysokości około 96 mld euro w obrocie z pozostałą częścią świata, a płace pracowników są wyższe o 46% w porównaniu z innymi sektorami.

Podróbki to 3,3 proc. światowego handlu

Według szacunkowych danych uzyskanych w wyniku badania przeprowadzonego w 2019 r. przez EUIPO i OECD naruszenia praw własności intelektualnej w handlu międzynarodowym w 2016 r. mogły dotyczyć aż 3,3% światowego handlu. Podrabiane towary stanowią nawet 6,8% przywozu do UE, czyli 121 mld EUR rocznie. Obydwa zestawienia liczbowe są znacznie wyższe niż te, które zostały stwierdzone w badaniu przeprowadzonym przez te dwie organizacje i opublikowanym w 2016 r. oraz wskazują, że w ostatnich latach problem ten nasilił się jeszcze bardziej.

W ramach szeregu badań sektorowych EUIPO oszacował wartość sprzedaży utraconej na skutek podrabiania w 11 sektorach w UE (bezpośrednio w branżach poddanych analizie i w całym powiązanym łańcuchu dostaw). Straty te wyniosły ogółem ponad 92 mld EUR rocznie w latach 2012–2016.

Wysoka wartość, łagodne kary i wysoki zwrot z inwestycji sprawiają, że zajęcie się podrabianiem staje się atrakcyjne dla organizacji przestępczych. W miarę rozwoju technologii i kanałów dystrybucyjnych równolegle ze wzrostem asortymentu podrabianych produktów tryb funkcjonowania takich organizacji staje się coraz bardziej złożony.

Do celów dystrybucji ich produktów i promowania dystrybucji i konsumpcji nielegalnych treści cyfrowych fałszerze stosują modele działalności gospodarczej oparte w głównej mierze na internecie. Strony internetowe, na których oferowana jest sprzedaż towarów podrobionych, odnoszą korzyści w postaci dodatkowych przychodów z reklam tzw. wysokiego ryzyka (strony dla dorosłych, gry i złośliwe oprogramowanie), a także, paradoksalnie, reklam legalnych marek, którym reklama na takich stronach przynosi dwojakie straty (szkodę dla własnej marki i uwiarygodnienie strony internetowej, na której marka się pojawia).

Popyt na podróbki

Poza analizą dostaw towarów podrobionych i pirackich treści EUIPO przeprowadził również badanie po stronie popytu, tj. postaw obywateli UE względem praw własności intelektualnej i ich gotowości do korzystania z towarów i usług naruszających prawo własności intelektualnej. Konsumentów do nabywania towarów podrobionych i do uzyskiwania nielegalnego dostępu do treści chronionych prawem autorskim motywują niskie ceny, łatwy dostęp i niski stopień stygmatyzacji społecznej powiązanej z takimi działaniami.

W tej sytuacji EUIPO we współpracy z publicznymi i prywatnymi partnerami prowadzi i wspiera szereg działań w celu wyeliminowania tych problemów. Zakres tych działań obejmuje informowanie właścicieli praw o zmieniającej się sytuacji w sferze naruszeń, współpracę z Europolem w sprawie szerszego odzewu na przestępstwa związane z naruszaniem praw własności, zwłaszcza uczestnictwo w finansowaniu specjalistycznego zespołu Europolu ds. praw własności intelektualnej, wspieranie wysiłków Komisji Europejskiej w zaradzaniu dostawom towarów podrobionych w krajach trzecich oraz pomoc małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP) w ochronie ich praw własności intelektualnej i informowanie obywateli o dostępności legalnych treści cyfrowych i o wpływie gospodarczym i społecznym, jaki ma nabywanie towarów podrobionych lub korzystanie z nielegalnych treści.

O EUIPO

EUIPO jest zdecentralizowaną agencją UE z siedzibą w Alicante (Hiszpania). Zarządza rejestracją znaku towarowego Unii Europejskiej (ZTUE) i zarejestrowanego wzoru wspólnotowego (ZWW); oba zapewniają ochronę własności intelektualnej we wszystkich państwach członkowskich UE.  EUIPO prowadzi również współpracę z krajowymi i regionalnymi urzędami ds. własności intelektualnej UE.
Europejskie obserwatorium do spraw naruszeń praw własności intelektualnej powstało w 2009 r. w celu wspierania ochrony i egzekwowania praw własności intelektualnej oraz w celu zwalczania rosnącego zagrożenia naruszeniem praw własności intelektualnej w Europie. W dniu 5 czerwca 2012 r. na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 386/2012 zostało ono przeniesione do EUIPO.

Pobierz ebook "Jak otworzyć sklep internetowy - ebook z poradami dla firm"