3D dla każdego?

Emisja „Avatara” Jamesa Camerona ponad rok temu była kamieniem milowym w świecie kina. Po nim nastąpił prawdziwy wysyp produkcji, które dążyły do zapewnienia widzom rozrywki przy trójwymiarowym widowisku (choć nie da się ukryć, że w niektórych przypadkach najbardziej 3D był sam tytuł filmu).

Emisja „Avatara” Jamesa Camerona ponad rok temu była kamieniem milowym w świecie kina. Po nim nastąpił prawdziwy wysyp produkcji, które dążyły do zapewnienia widzom rozrywki przy trójwymiarowym widowisku (choć nie da się ukryć, że w niektórych przypadkach najbardziej 3D był sam tytuł filmu). Analogiczne dążenia do wzbogacenia wzrokowych bodźców można zaobserwować również w internecie – jeśli coś wygląda lepiej w 3D, to dlaczego z tego nie skorzystać, skoro technologia prze do przodu? Sprawa nie jest tak prosta, jak się wydaje.

2D vs. 3D – podstawowe różnice

Zaczynając od podstaw – z technicznego punktu widzenia obie technologie projektowania (i późniejszego programowania) elementów graficznych należą praktycznie do dwóch różnych światów. Krótkim, ale i zarazem dosadnym wyjaśnieniem może być fakt przedstawienia układu współrzędnych, w które wkomponowane mogą być elementy grafik.

Rys. 1. Układy współrzędnych (po lewej układ dwuwymiarowy, po prawej układ trójwymiarowy) – źródło: Wikipedia.

Układ dwuwymiarowy opiewa na dwie osie współrzędnych:

• oś Y, zwana osią rzędnych,
• oś X, zwana osią odciętych.

W układzie trójwymiarowym dodatkowym opisem elementu jest oś Z. Ta różnica dotycząca dodatkowej osi powoduje, że dany obiekt postrzegamy jako umieszczony w trójwymiarze. To dzięki temu przedmiot zyskuje dodatkowe cechy, które dokładniej go opisują i przedstawiają obserwatorowi jego realniejszy  stan.

Jak wygląda projektowanie w trójwymiarze?

O ile w świecie dwuwymiarowym opisywanie obiektów jest sprawą oczywistą, to takich technik w przypadku grafiki trójwymiarowej jest co najmniej kilka.

Jednym z nich jest siatka wielokątów. Polega ona na takim układzie płaskich wielokątów, który w rezultacie jako całość obrazuje bryłę. Jeśli siatka będzie bardzo szczegółowa, zbudowana z dużej ilości wielokątów (np. trójkątów, czworokątów) istnieje możliwość realnego opisywania bardzo złożonych brył.

Rys. 2. Siatka wielokątów w procesie budowania obiektu 3D. Źródło: Wikipedia.

Kolejnym sposobem jest budowanie obiektów 3D z tzw. wokseli, czyli sześciennych, trójwymiarowych pikseli. Technika ta jest głównie wykorzystywana w diagnostyce medycznej.

Rys. 3. Woksele w procesie budowania obiektu 3D. Źródło: Wikipedia.

Warto wspomnieć jeszcze o opisie matematycznym, gdzie obiekty trójwymiarowe są zdefiniowane za pomocą równań matematycznych. Ze względów złożoności takich równań, najczęściej opisywanymi tym sposobem bryłami są kule oraz płaszczyzny oraz powierzchnie parametryczne.

Rys. 4. Obiekt 3D zdefiniowany za pomocą równań matematycznych. Źródło: Wikipedia.

Wymienione wyżej techniki mają zbliżoną listę wad i zalet – nie można z pełnym przekonaniem orzec, że jedna jest gorsza od drugiej – wybór konkretnej zależy zazwyczaj od samego projektanta.

Zasoby niezbędne do tworzenia w 3D

Wśród podstawowych zasobów potrzebnych do realizacji trójwymiarowego projektu znajdują się: utalentowany projektant, odpowiednie narzędzia oraz bardzo dużo czasu.

Projektowanie oraz programowanie w technologii 3D wymaga przede wszystkim zmysłu przestrzennego, a także wyobraźni. W Polsce można już wyróżnić grupę stanowisk stricte związanych z technologią 3D, jednak rynek ten jest jeszcze bardzo słabo rozwinięty. Bardzo duża czasochłonność (i co za tym idzie – koszty) przygotowania nawet prostego projektu w 3D nie sprzyjały do tej pory powiększaniu się grona specjalistów z tej dziedziny (ze względu na ograniczony popyt). Należy więc mieć na uwadze fakt, że dostępność odpowiedniej osoby do zrealizowania tego typu projektu może być ograniczona.

Jeśli chodzi o wybór narzędzi do projektowania i programowania w 3D, to jest on bardzo duży. Z całej gamy software'u, najczęściej wybieranymi pozycjami są jednak te, które mają silne wsparcie społeczności wirtualnych skupiających się wokół danego oprogramowania oraz precyzję wykonywania najśmielszych projektów.

Istotną kwestią jest też podział oprogramowania na komercyjne oraz na freeware. Do tych pierwszych należą m.in. 3ds Max, Cinema 4D, Maya, Swift 3D, Zbrush oraz Poser. Z drugiej grupy  warto wyróżnić m.in. 3DCanvas, Blender, MakeHuman. Każdy z powyżej wymienionych programów ma swoje zastosowanie, silne oraz słabe strony. Dokonując jakiegokolwiek wyboru należy świadomie wybrać, w którym kierunku będzie się dążyło. Nie da się jednak ukryć, że największe możliwości oferują programy płatne, których koszt może sięgać nawet kilkunastu tysięcy złotych za jedną licencję.

Oprócz samych narzędzi, należy jeszcze zwrócić uwagę na dostępne biblioteki silników renderujących wspierające proces tworzenia w 3D. Koncentrując się na jednym z popularniejszych środowisk w świecie internetu, czyli flash, godne uwagi są Papervision3D, Sandy 3D, Away 3D, FIVe3D oraz płatne biblioteki Alternativa.

Zasobem najważniejszym do realizacji projektów 3D jest czas, a z nim związane są koszty. Projektowanie i programowanie w trójwymiarze jest niestety bardzo skomplikowane i pracochłonne – nieporównywalnie bardziej niż w przypadku projektów 2D. Również samo nanoszenie drobnych, z punktu widzenia zamawiającego, poprawek może wydłużyć termin realizacji projektu nawet o kilka tygodni. To stanowi często czynnik przesądzający o pozostaniu przy mniej widowiskowej, lecz prostszej technologii 2D.

Efekt 3D w 2D?

Z racji większej atrakcyjności technologii 3D obserwuje się coraz częstsze zabiegi imitowania trójwymiarowości, bazując na elementach dwuwymiarowych. Odbywa się to za pomocą bardzo prostych metod, np. warstwowania obiektów (przykład takiego rozwiązania można obejrzeć na filmie umieszczonym stronie http://www.youtube.com/watch?v=Bxm13-mPxSE).

Klasycznym przykładem jest również anaglif, który jest wynikiem nałożenia dwóch identycznych obrazów z lekkim przesunięciem poziomym, z dodatkowym wspomaganiem w postaci specjalnych okularów, filtrujących kolory obrazów.

Rys. 5. Przykłady anaglifu. Źródło: Wikipedia oraz http://www.stereo.canonia.pl.

Z technicznego punktu widzenia projekty te są całkowicie dwuwymiarowe, jednak zdecydowanie wzbogacają grafikę i wprowadzają tą pożądaną świeżość. Jest to więc pewna alternatywa.

Następny krok?

Świat w 3D nie jest nowym konceptem, jednak jeszcze wiele musi się zmienić, aby się upowszechnił. Na pewno ważne jest zwiększenie świadomości wśród ludzi, że projektowanie i programowanie w trójwymiarze nigdy nie będzie tak szybkie, łatwe i tanie jak w przypadku technologii 2D.

Zanim to jednak nastąpi, zostaniemy zapewne owładnięci myślami o kolejnym milowym kroku w sferze komunikacji wizualnej. Czy będą to hologramy Real-time? Czas pokaże.

Rys. 6. Hologram. Źródło: www.komorkomania.pl.

Hubert Wawrzyniak, Creative Group Head i Adam Węgrzynowicz, Senior Flash Developer, Symetria

Pobierz ebook "Social media marketing dla firm i agencje się w nim specjalizujące"