Zdalne badania użyteczności - którą metodę wybrać

Zdalne badania użyteczności są coraz silniej rozwijającą się gałęzią badań użyteczności. Praktycznie z dnia na dzień pojawiają się nowe narzędzia dające badaczom szerokie pole wyboru.

Zdalne badania użyteczności są coraz silniej rozwijającą się gałęzią badań użyteczności. Praktycznie z dnia na dzień pojawiają się nowe narzędzia dające badaczom szerokie pole wyboru.

Ten dynamiczny rozwój zmusza również do dokonywania wyboru pomiędzy różnymi narzędziami i technikami. W niniejszym artykule postaram się pomóc w wyborze odpowiedniej metody badawczej.
Kilka słów wprowadzenia

Jeszcze kilka lat temu słowo użyteczność w Polsce praktycznie nie istniało. Obecnie coraz częściej w trakcie tworzenia, przebudowy serwisów WWW właściciele myślą o poprawie ich ergonomii. Najczęściej do tego celu wykorzystywane są badania eksperckie (heurystyczne) polegające głównie na badaniu zgodności ze standardami albo badania użytkowników w laboratoriach. Ich największymi wadami są brak udziału użytkowników (przy analizie eksperckiej) lub mała liczba użytkowników (często trudno podjąć decyzję biznesową opartą na badaniu 6 czy 10 osób). Widząc te ograniczenia firmy badawcze na całym świecie zaczęły tworzyć narzędzia do zdalnego badania użytkowników poprzez Internet, upatrując w nich remedium na wymienione wyżej problemy.

Zdalne (online, przez Internet) badania użyteczności

Badania użyteczności online są to badania, w których Internet wykorzystuje się jako narzędzie łączące badacza z badanym (stąd też ich nazwa). Badania te są odpowiedzią na następujące \"postulaty biznesu\":

* zbieranie dużej liczby wyników (dostarczanie danych ilościowych służących podejmowaniu decyzji),
* zbieranie informacji na temat użyteczności, ale również postaw, opinii, stosunku do produktu,
* zbieranie wyników w możliwie jak najkrótszym czasie (krótki czas realizacji badań),
* w miarę możliwości utrzymanie dotychczasowych korzyści, które dawały badania użyteczności.

Rodzaje zdalnych badań użyteczności

W literaturze dotyczącej zdalnych badań użyteczności można znaleźć dużo różnych przymiotników: (nie)moderowane, (a)synchroniczne, automatyczne, zdalne. Dodatkowo, przymiotniki te są łączone w różnych konfiguracjach i czasami ciężko zrozumieć o jakie  badania tak naprawdę chodzi. Osobiście proponuję następujący podział:

* badania zdalne moderowane - są najbardziej zbliżone do badań laboratoryjnych. Pozwalają poprzez Internet  na prowadzenie bezpośredniej rozmowy z użytkownikiem oraz śledzenie jego działań na komputerze za pomocą specjalnego oprogramowania. Jednocześnie jest śledzony pulpit komputera, co pozwala na oglądanie zachowań,
* badania zdalne niemoderowane jakościowe - badanie niemoderowane odbywają się bez bezpośredniego udziału moderatora. Użytkownik wykonuje określone zadania na stronie internetowej, a jego poczynania są zgrywane i następnie dostępne w formie filmów do obejrzenia. W niektórych narzędziach można jeszcze zadać użytkownikom pytania potestowe,
* badania zdalne niemoderowane ilościowe - również w tych badaniach nie ma bezpośredniego udziału moderatora. Badanie jednak ma inny charakter niż poprzednie, ponieważ służy głównie do zbierania informacji o użyteczności od dużej grupy użytkowników. Badani realizują określone zadania na serwisie, a w tle ich działań zgrywane są różne parametry np. liczba kliknięć, czas na realizację zadania, poprawność realizacji zadania. W efekcie otrzymuje się dużo informacji ilościowych, uzupełnionych o opinie użytkowników.

Porównanie metod

Chcąc ułatwić podjęcie decyzji o doborze jednej z powyższych metod dokonałem ich porównania według następujących kryteriów:

* standardowa wielkość próby – ile osób podlega badaniu w standardowym badaniu,
* otoczenie badawcze – naturalne (np. w domu, w pracy) lub w laboratorium,
* miary badawcze – miary, które umożliwiają ocenę użyteczności takie jak liczba kliknięć, czas realizacji zadania, poprawność wykonania zadania. Dopisek „badacz” oznacza, że miary nie są generowane automatycznie,
* badanie zachowań – czy można śledzić zachowania użytkowników w trakcie badania,
* badanie opinii – czy można badać opinie i postawy w trakcie badania,
* pytania potestowe – czy po zakończeniu badania można zadać  użytkownikowi jeszcze dodatkowe pytania,
* przedmiot badania – co może podlegać badaniu,
* wpływ moderatora- na ile jest silny wpływ moderatora na działania badanych.

Podsumowanie

Badania użyteczności są coraz powszechniejszym sposobem badania jakości stron internetowych, a w ich obszarze zdecydowanie najszybciej rozwijają się badania przez Internet.  Celem tego rozwoju jest przede wszystkim chęć sprostania ciągle rosnącym potrzebom biznesowym.

W niniejszym wpisie zaprezentowałem i porównałem wybrane obszary w zakresie badań przez Internet. Z pewnością nie wyczerpują one całego dostępnego zasobu nowych metod. Najważniejsze jest jednak, aby być świadomym dostępnych możliwości oraz korzystać z nich zdroworozsądkowo. W wielu sytuacjach zdalne badania mogą z powodzeniem zastąpić badania w laboratorium czy analizę ekspercką, w wielu okażą się całkowicie bezużyteczne. Moim celem  było ułatwienie podejmowania trafnych decyzji.

Pobierz ebook "Social media marketing dla firm i agencje się w nim specjalizujące"